Austriacki liturgista ks. Pius Parsch pisał, że św. Agata, należy do czterech wielkich dziewic męczennic Kościoła rzymskiego, których wspomnienia wypadają w czterech zimowych miesiącach. Są to: Cecylia (22 XI), Łucja (13 XII), Agnieszka (21 I) i wspomniana Agata (5 II). Ich imiona umieszczono w Kanonie rzymskim, czyli w I Modlitwie eucharystycznej.
Według tradycji Agata przyszła na świat w Katanii (miasto liczące dzisiaj ponad 400 tys. mieszkańców) na Sycylii ok. 235 roku jako córka arystokratycznej rodziny. Po przyjęciu chrztu postanowiła żyć w dziewictwie. Miała oznaczać się niezwykłą urodą, a rzymski namiestnik Sycylii Kwincjan ubiegał się o jej rękę. Agata jednakże odrzuciła jego propozycję i dlatego została oddana do domu rozpusty, gdzie jednak z Bożą pomocą ustrzegła swojej niewinności. Następnie poddano ją strasznym torturom, mianowicie rozszarpano i obcięto jej piersi. To wszystko jednakże nie odwiodło Agaty od wiary w Chrystusa, któremu poświęciła swoje życie. Męczennicę rzucono na rozpalone węgle i w ten sposób poniosła śmierć za wiarę w roku 251, za panowania rzymskiego cesarza Decjusza. Od razu chrześcijanie otoczyli jej grób wielką czcią, modląc się o wstawiennictwo Świętej. W rok po śmierci Agaty wybuchła Etna i rozpalona lawa zagrażała miastu. Mieszkańcy Katanii prosili św. Agatę o pomoc i posłużyli się jej welonem dla powstrzymania ognistej lawy. Miasto zostało uratowane.
W średniowieczu wzywano ją jako Świętą chroniącą od ognia. Trudniący się sztuką ludwisarską uważali ją także za swoją patronkę. Do św. Agaty zwracały się o pomoc kobiety w różnych chorobach, szczególnie zaś w czasie bólu piersi. W dzień św. Agaty błogosławiono pieczywo, sól i wodę, których ludność używała w czasie piorunów i pożarów.
Obecnie w naszych kościołach 5 lutego, każdego roku, błogosławi się chleb i wodę ku czci św. Agaty. W modlitwie poświęcenia przypomina się, że jest ona u Boga szczególną orędowniczką w niebezpieczeństwie pożarów. Prosimy, aby Jezus Chrystus, Chleb Żywy, który zstąpił z nieba, pobłogosławił chleb i wodę za wstawiennictwem naszej Patronki. Błagamy też, aby chleb i woda za jej wstawiennictwem chroniły nas, nasze mieszkania i domostwa od niebezpieczeństw pożaru i od innych przeciwności. Są liczne świadectwa, że i w naszych czasach św. Agata przychodzi z pomocą i rzeczywiście chroni od niebezpieczeństwa pożaru, gdy zwracamy się do niej w modlitwie i używamy poświęconego chleba i wody. Zdarza się, że matki dają chleb św. Agaty dzieciom, gdy te opuszczają dom rodzinny, udając się np. do szkoły w mieście lub do wojska. Poświęcony chleb umieszczają kierowcy w swoich samochodach. Przechowujemy go ze czcią w naszych mieszkaniach.
Św. Metody z Sycylii, biskup, mówił w swoim kazaniu o św. Agacie, że „dobroć Agaty odpowiada imieniu i samej rzeczywistości; Agata z powodu wspaniałych czynów szczyci się dobrym imieniem, ale i ono samo wskazuje na takie właśnie jej czyny. Agata samym nawet imieniem zachęca, by wszyscy chętnie do niej się uciekali. Swoim zaś przykładem poucza, by wszyscy ludzie nie zwlekając wraz z nią podążali ku prawdziwemu Dobru, którym jest sam Bóg”.
Niech słowa św. Metodego zachęcą nas do naśladowania pięknego życia św. Agaty, wielu uczynków miłości i gorliwego dążenia do przyjaźni z naszym Panem Jezusem Chrystusem.
Wszechmogący Boże, Ty w osobie świętej Agaty, dziewicy i męczennicy, dałeś nam wzór miłowania Ciebie całym sercem; spraw abyśmy mogli się cieszyć jej wstawiennictwem i swoją pracą wielbić Ciebie, a bliźnim naszym przynosić zdrowie i radość. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.